Chương 1: Xuyên qua
Đầu hạ năm Thiên Chính thứ 6.
Hôm nay&nb sp;đúng ngà y họp chợ n rc;n từ sán nbsp;sớm người rc;n từ các bsp;thôn gần đó đã ùa vào trấn Trường Ninh. Tiếng người, tiếng gia cầm, tiếng chó sủa và tiếng chim hót trộn lẫn bên nhau khiến cả trấn nhỏ vô cùng náo nhiệt.
Dân cư của trấn Trường Ninh có chừng hơn 4000 người, là trấn nhỏ đông nhất huyện Nghi Khê. Thế nên Huyện thái gia cũng tương đối coi trọng chỗ n&agra và quy hoạch đường ph ;rất khá. N này phâ ;n ra khu nh&ag rave; phố an tĩnh thoải mái và khu chuyên dùng để bà con họp chợ và thương nhân bày hàng. Ông ấy còn cho người mở rộng đường, dùng đá xanh lát đường nên ngày mưa sẽ không lầy lội.
Người ở hu nhà phố& sp;chủ yếu l&agr địa chủ v ve; những nh&agrav giàu c&oacut e;, ngoài ra còn có học đường cần yên tĩnh.
Giờ phút này, trong học đường vang lên tiếng đám nhỏ đọc sách. Nó xuyên qua cử nbsp;sổ và uyền ra xa, m tilde;i tới khi&nb ;bị tiếng ồn&n grave;o của khu&nb ;chợ át mất.
Bánh p mới ra l&og ve; tỏa hương&nb gọt ngào h nbsp;dẫn người bsp;đường dừng bước.
Có đứa nhỏ quấn lấy cha mẹ đòi mua. Lúc có được bánh hấp rồi hắn cực kỳ vui vẻ. g lúc lơ&nbs ;đãng hắn igrave;n thấy đ sp;con trai của&nb ;cửa hàng b acute;n đậu phụ ở phía đối diện và đắc ý hếch cằm.
“Ngộ , sao vậy?”& sp;Trương thị đ bsp;bận gói ậu phụ cho acute;ch và t hu tiền nhưng vẫn nhìn đứa con nhỏ đang trên cái ghế bên cạnh và hỏi.
Đ sp;nhỏ gầy yếu ;tóc búi&nb sp;hai bên, tr ên người l& ave; cái &aac ute;o vải bô ngắn và quần dài. Thoạt nhìn trông cậu như năm tuổi nhưng trên thực tế đã bảy tuổi.
Nghe mẹ hỏi thế là Tần Ngộ lắc lắc đầu, “Con không sao.”
Lại có người tới mua đậu phụ thế là bà đành thu lại tầm mắt sau đó nhanh nhẹn cắt&n một miếng đậu à bỏ v&agra ;o bát cho&nb sp;khách rồi&nbs lại múc một bát sữa đậu nành. Tổng cộng 4 văn tiền.
Một miếng đậu phụ to bằng bàn tay là ba văn tiền, sữa đậu thì một văn tiền một b&aacut Người tới nbsp;đậu phụ ha p;sữa đậu n&agr h thường tự&nbs g bát.
Tần N đứng ở b& ;n cạnh ngoan goãn nhìn,& nbsp;ngẫu nhiên&n p;thấy mẹ lo không hết việc cậu sẽ tiến lên hỗ trợ.
Người tới lui trên trấn đều là những người đó, mấy năm nay phần lớn khách tới quen mặt. Th Tần Ngộ h p;sẽ cười v&agr nbsp;nói và i câu. Bản thân cậu cũng sẽ ngoan ngoãn trả lời.
Mãi t trưa, đậu nbsp;và đậu&nbs ành đều b& ute;n hết mẹ&nbs u mới thu d bsp;sau đó xoa khuôn mặt nhỏ của con trai, “Ngộ Nhi đói rồi phải không? Để mẫu thân đi nấu cơm nhé.”
Tần bsp;Ngộ ngoan ngo& ilde;n đi theo mẹ mình r bsp;hai mẹ c&ograv n đi ra ph&iac te;a sau cửa hàng.
Cửa hàng nho nhỏ này có nhà ở, một cái xưởng làm đậu, một cái sân bé và nhà xí. Mọi thứ khá chen chúc nhưng Tần Ngộ đã ở chỗ này bảy năm.
Nhắm mắt& lại cậu cũng&nb oacute; thể thong& sp;dong đi trong&nb p;này mà&nb sp;không chạm vào cái gì.
Người phụ nữ cầm một miếng bánh đậu đưa cho con trai và dặn đứa nhỏ chơi trong sâ còn mì ;nh thì nhanh chóng v&agra ve;o phòng b p nhỏ cạnh g để nấu cơm trưa.
Tần Ngộ& cầm bánh đ nbsp;nhưng không&n sp;ăn. Cổ họng& hơi ngứa nê bsp;cậu phải nhịn một lúc, trong đầu chợt nhớ tới quá khứ của mình.
Cậu n là một&nb ;sinh viên hi n đại vừa bsp;nghiệp nhưng qua đời ngo rave;i ý muốn và xuyên tới đây. May mà ở hiện đại cậu cũng chẳng có người thân nào để phải vướng bận đau lòng. Sau khi mẹ đẻ qua đời, cha cậu
cũng biến thành người dưng, cha con họ đã sớm không có tình cảm gì. Ông bà nội và ngo nbsp;cũng có vài đứa ch cute;u nên b thân cậu&nb ;vốn không có cảm giác tồn tại quá lớn.
Sau khi uyên đến c sp;đại, tình&nb trạng của cậu& ũng không t nbsp;hơn là ao. Cậu xuyên qua từ khi còn là bào thai, lại sinh non, trước năm tuổi toàn phải dựa vào thuốc.
Mà hơn là cha ruột của&nbs u đời này& p;đã sớm q nbsp;đời cùng&n ;ông bà ;nội. Cậu được người mẹ góa bụa một tay nuôi lớn.
Trước kia có một lần cậu bị bệnh nặng, mẹ ngày đêm canh ở bên cạnh khóc lóc&nb sp;đến suýt&nbs ù. Lần ấy p;hai mẹ con đều như đ p;kiếp và u này khiến Tần Ngộ chấn động.
Cậu nỗ ực phối hợp&nb liệu, cắn uống thứ t chua xót&nbs p;và kiên cường sống tiếp. Hiện tại cậu chỉ nhỏ gầy hơn bạn cùng lứa một chút, còn thân thể đã không thành vấn đề.
Cậu mải suy nghĩ nên mãi tới khi trên tay dính dính mới hoàn hồn thì thấy bánh đã hơi&nbs chảy. Cậu lắc& ầu vứt những&n acute; nghĩ vớ&nb vẩn rồi cẩn thận ăn bánh.
Ánh mắt Tần Ngộ nhìn quanh một vòng. Cũng may nhà họ Tần còn một gian cửa hàng bán đậu phụ. Nếu bọn họ ở nông thôn và dựa vào trồng trọt để sống& ì Tần Ngộ p;cũng không ần giãy gi nbsp;làm gì , chết sớm circ;u sinh sớm, không cần liên lụy mẹ mình.
Nghĩ ến Trương thị, khuôn mặt nh nbsp;nhăn như &oci ;ng cụ non c nbsp;Tần Ngộ lập tức nở nụ cười.
Cậu ăn xong miếng bánh là chạy tới cửa bếp nhìn.
Trương thị mặc một bộ váy áo vải thô, bên hông là tạp dề. Tần Ngộ vừa xuất hiện b&agra nbsp;đã thấy&nb và tươi cư “Ngộ Nhi,&n p;phòng bếp óng lắm, co nbsp;ra sân chơi đi.”
“Mẫu sp;thân, con m uốn rửa tay.&rdq nbsp;Cậu xòe&nbs tay cho Trương&nbs thị xem.
Trương p;thị múc m gáo nước& p;ấm đổ v&agrav bsp;chậu gỗ đ cậu bưng ra ài đặt trên cái ghế nhỏ nơi cửa phòng bếp. Tần Ngộ cong lưng và nghiêm túc rửa tay.
Một& sp;lát sau Tr ương thị đi&nbs grave;o trong nh&agr ave; dọn một&nbs aacute;i bàn bốn góc ra& sp;sân, Tần Ngộ thì tự giác đi xếp ghế. Bàn này là dạng thu nhỏ của bàn tám góc, mỗi m nbsp;chỉ có hể ngồi một&nb ời, nhưng với&n hà họ Tần p;thì thế l grave; vừa vặn.
Căn nh&agra này nhỏ,&n p;không có&n bsp;đủ chỗ cho& cái bàn&nbs p;lớn hơn. L&uacu c không mưa hai mẹ con họ sẽ ăn cơm trong sân, ngày mưa thì ăn trong xưởng.
Đồ ăn ược đặt l&ecir sp;bàn, là& nbsp;một bát&nbs canh cá chạ , một bát&n p;thịt vụn chưng với trứng, còn một bát rau xanh xào tóp mỡ. Trước mặt Trương thị là một bát cơm độn khoai lang đỏ còn thừa từ buổi sáng.
Trương&nb ;thị tính T Ngộ nhỏ n& c;n ăn xong ca h trứng và& sp;canh cá ch ạch là no. Còn bà ăn cơm độn khoai lang với rau xanh, có thêm tóp mỡ coi như thêm chút mặn là được.
Nhưng T p;Ngộ không he theo mà&nb sp;vững vàng&nbs gắp cá ch nbsp;bỏ vào át của mẹ. Trương thị che miệng bát: “Ngộ Nhi ngoan, đây là đồ bổ cho con ăn khỏe người.”
Bà nghe đại phu nói cá chạch là đồ bổ, người nào yếu ăn vào sẽ khỏe hơn. Vì th bsp;bà thương&nb ;lượng với mộ hộ nông d&ac c;n tới mua phụ và lấy vật đổi vật.
Tần Ngộ nhìn bà: “Mẫu thân không ăn thì con cũng không ăn.”
Nhà&n sp;họ Tần kh&oci g mua lừa n&e rc;n mỗi ngà đều là&nb mẹ cậu tự bsp;mài đậu nành. Việc ấy cực kỳ tốn thể lực, sao có thể không ăn chút đồ mặn bồi bổ được?
Trước p;Tần Ngộ n&oacu lời này&nb ;Trương thị c&og ;n không tin.& nbsp;Làm gì có đứa nhỏ nào không thèm ăn nhưng ai biết Tần Ngộ thật sự nhịn được vì thế bà chẳng biết làm sao, đành phải nghe con.
Bà nh&i grave;n thịt c&aac e; chạch đầy&nb oacute; ngọn trong bsp;bát mìn h thì vội&n p;nói đủ r Lúc này Tần Ngộ mới từ bỏ và cúi đầu ăn cơm.
Trương thị rũ xuống mắt, trong lòng vừa chua xót vừa ngọt ngào. Đứa nhỏ ngoan ngo&atil ;n, hiếu thảo&nb hế này về p;sau nhất định ;phải khỏe mạn ;và sống lâu.
Sau gi nbsp;ngọ là hời gian nghỉ&nb gơi hiếm có bsp;vì thế ương thị sẽ&nb nbsp;ngủ một lát. Ngày nào bà cũng phải dậy vào giờ Dần, cũng chính là 3 giờ
s&aac e;ng để chuẩn bị bán đậu phụ.
Bà bỏ đậu nành đã ngâm cả đêm vào cối và xay. Đây là công việc phí thời gian, ph&iacu ; sức nhất. xay xong đậ bsp;bà mới c để tách& p;bã đậu v rave; sữa đậu.
Sau đó bà sẽ nhóm lửa nấu hỗn hợp đã lọc, trong lúc ấy phải canh để thêm nước chát. Đây là công việc tỉ mỉ, đòi hỏi sự tập trung. Nếu cho thêm chút nước chát thì đậu phụ thu được sẽ ít hơn, còn nếu cho quá nhiều đậu sẽ& ến thành m& rave;u đen, đươn sp;nhiên sẽ ải bỏ. Cò sp;nếu thiếu nước chát vậy có hai khả năng: thiếu ít thì thu được đậu phụ non, nhưng nếu thiếu quá nhiều sẽ không thành hình. Đã thế lúc thêm nước chát còn phải quấy không ngừng, mãi tới khi đậu kết tủa.
Sau đó bà sẽ đổ đậu phụ hoa ra khuôn có vải lọc rồi để một tấm gỗ lên trên, lại thêm một cái chậu gỗ đựng vật gì đó nặng chừng 20 cân. Sau 30 p hút đậu s sp;thành hì nh. Một khuôn đậu cứ thế ra đời. Bà cứ làm đi làm lại như vậy cho tới khi đủ số lượng bán trong buổi sáng.
Vào& nbsp;giờ Thìn&nb ;hai khắc, tức&n 7 giờ rưỡi cute;ng, Trương th nbsp;dọn đậu ph p;lên cái bàn trước cửa hàng và có người lục tục đến mua.
Từ 3 gi nbsp;sáng đến&n ;7 giờ rưỡi&nbs grave; có th làm sá ;u khuôn đậ bsp;hủ, mỗi khu& c;n là 9 miếng, mỗi miếng giá 3 văn tiền. Nếu có đậu phụ non thì giá giống nhau nhưng trọng lượng sẽ nhiều hơn bởi vì thứ ấy nhiều nước hơn, nhưng cũng không chênh lệch quá nhiều. Như vậy nếu bán hết đậu phụ là thu đư bsp;162 văn tiền, sp;hơn nữa b&agra còn bá ;n sữa đậu rave;nh nên m i ngày có thể kiếm gần 200 văn tiền.
Cửa hàng là của nhà nên không phải mất tiền thuê. Đậu nành lúc này có giá hai văn tiền một cân, và một cân đậu nành có thể làm ra 2.3——2.6 cân đậu ph bsp;Một khuôn&nbs đậu phụ nặng& ừng 5 cân&nb ;rưỡi nên c nbsp;2.2 cân đậu. Nếu trừ phần sữa đậu nành nữa thì một khuôn đậu sẽ mất 2.5 cân đậu nành, tức là 5 văn tiền.
Một khu&o ;n đậu phụ làm 9 m iếng, mỗi miến ;3 văn tiền, ư vậy sẽ thu được 27 văn tiền. Sau khi trừ phí tổn còn lại 22 văn tiền lời.
Mỗi ng&agr y sáu khu&oci rc;n như vậy agrave; kiếm đư sp;132 văn tiền&n ;lời, thêm sữa đậu nành nữa thì khoảng 160 văn tiền.
Đ& rc;y là thu nhập ngày thường của Trương thị. Nếu là lúc họp chợ bà sẽ chỉ nghỉ trưa một lúc rồi buổi chiều lại mài đậu nành và làm thêm ít đậu phụ. Bởi vì lúc họp chợ người dân từ nơi khác tới đây sẽ mua hết đậu phụ, còn d& irc;n địa phươn p;không mua đ ợc sẽ tới ave;o buổi chiều sp;Có điều bà chỉ làm hai khuôn bởi đậu phụ cần phải bán trong ngày, nếu để qua đêm sẽ phải bỏ. Hai khuôn đậu phụ là 54 văn tiền, trừ chi phí cũng được 44 văn tiền.
Chợ ở&n ấn Trường Ninh& họp mỗi năm&nbs agrave;y vì t hế một thá nbsp;Trương thị có thể kiếm 5 lượng bạc từ việc bán đậu phụ. Một năm chính là sáu mươi lượng bạc.
Nghe thì rất nhiều nhưng đây chỉ là trạng thái lý tưởng.
Một nă ;có 365 ng&ag rave;y nhưng đ&aci ;u phải ngà nbsp;nào bà cũng bán&nb p;hết đậu phụ. Có ngày mưa gió bão bùng hoặc đổi mùa thì việc buôn bán sẽ không được tốt.
Hơn nữa, qua nhiều năm làm lụng vất vả bà cần được nghỉ ngơi nhiều. Thế mà ch sp;những lúc&nbs bệnh đến kh&oci dậy được ave; mới nghỉ,&n còn lại căn bản bà không ngơi tay một ngày nào.
Trước&nbs ia Tần Ngộ bsp;bệnh, mẹ lu& c;n canh bên&n bsp;cạnh vì ợ vừa chớp mắt là cậu sẽ bay đi vì thế làm gì còn tâm tình làm đậu phụ.
Thế nên một năm họ kiếm được chừng 40 lượng đã là tốt lắm rồi.
Trừ những yếu tố kể trên thì còn các loại thuế khoán nữa. Nhà họ Tần còn khá may vì tổ tiên là nông dân mà triều đình thì chủ yếu đánh vào giới thương nh&a ;n nên trừ&n p;khi việc l&agrav m ăn lớn, n bsp;không chẳng&n p;ai nhập thương tịch.
Cửa h&agr ng đậu phụ grave; họ bé nbsp;tí, đủ&nbs ể họ giữ sp;nông tịch,&nbs thuế khoán tự nhiên cũng tính theo đó.
Nhưng họ còn phải trừ chi phí sinh hoạt của hai mẹ con và các loại phí tổn vụn vặt. Đây là một khoản không nhỏ vì họ không có ruộng, gạo thóc đều phải đi đong. Thân thể Tần Ngộ yếu ớt vì thế phải được ăn lương thực tinh. p;Trương thị c&o e; thể tự m bsp;vá nên&n bsp;thường sẽ r p;ngoài cắt mấy khúc vải bông về nhà làm quần áo cho con mình.
Những&nbs thứ như củi,&nb dùng h&agrav e;ng ngày th& igrave; phải mua.& sp;Bọn họ b&ecir nbsp;này là phương nam, mùa đông ướt lại lạnh, nếu không có than củi sẽ rất khó
vượt qua được. Tính ra thì cái gì cũng cần tiền.
Trương th sp;thương con trai bsp;nên cứ c acute;ch một đo sp;thời gian đề p;mua ít đồ ăn vặt, thịt&nb ứng cũng chưa&nb ừng thiếu. T&iac nh toán c&aac ute;c khoản chi&nb ;một năm thì tới mười mấy lượng bạc. Vì thế cuối cùng họ chỉ tiết kiệm được hơn 20 lượng, mà như thế đã là tốt.
Mà đó là dưới điều kiện Tần Ngộ không bị bệnh.
Nói n tay nghề l& rave;m đậu phụ& của nhà h sp;Tần thì ải nói tớ sp;bà nội của cậu. Bà là người chạy nạn tới đây vì quê nhà bị thiên tai. Nhà họ Tần nhận nuôi sa nbsp;đó bà nbsp;gả cho ô g nội của c nbsp;Tay nghề l&ag ve;m đậu phụ&nb agrave; do bà mang tới, sau khi kiếm được tiền nhà họ mới mua cửa hàng trên trấn này để bán đậu phụ.
Nhưng người nhà họ liên tiếp bị bệnh qua đời, trong lúc ấy tiền bạc cũng như nước chảy ra ngoài vì phí khám chữa bệnh và thuốc men. Đáng tiếc cuối cùng v không giữ&n p;được ai, tiề ;tích cóp&n bsp;trong nhà ;cũng không c ograve;n lại bao nhiêu. Mấy năm trước Tần Ngộ bị bệnh vì thế Trương thị vất vả làm việc cả năm cũng không dư được đồng nào.
Mãi&n bsp;1-2 năm năm&nb ;nay trong nhà ; mới dư d p;được một ch& ;t. Tần Ngộ y thế thì nhiều lần nhắc tới việc mua lừa. Trương thị cũng đồng ý nhưng người bán gia súc chưa tới nên không có lừa để mua, cũng vì vậy họ chỉ có thể chờ.